Những điều cần biết khi chăm sóc trẻ từ 0 đến 3 tháng tuổi

Đây là giai đoạn thú vị cho các ông bố bà mẹ – bé có sự tiến bộ vượt bậc trong chuyện giao tiếp. Bé sẽ nhận ra bố, mẹ, cười to, la hét và mỉm cười một cách ngây ngô. Tính cách của bé bắt đầu thể hiện rõ rệt hơn, và bé sẽ trở thành một thành viên tích cực trong gia đình bạn.

Bé giao tiếp như thế nào?

Khóc vẫn tiếp tục là cách chuyện trò chủ yếu của bé trong nhiều tháng. Bên cạnh mục đích cho bạn biết bé cần gì, bé có thể khóc khi có quá nhiều ánh sáng hoặc âm thanh xung quanh. Đôi khi bé khóc chẳng vì lý do gì. Đừng vội lo lắng khi bé khóc mà bạn không thể an ủi.

Bé sẽ phản ứng với giọng nói của bạn bằng cách im lặng, mỉm cười, hứng thú và huơ huơ chân tay. Bé sẽ bắt đầu mỉm cười thường xuyên với cha mẹ trong giai đoạn này. Bé chắc sẽ không cười và tỏ ra thân thiện với người lạ mặt, nhưng lại nhanh chóng thân quen sau những tiếng nựng hoặc cử chỉ trêu đùa, hay có khi chỉ là một cái nhìn tò mò.

Trẻ ở lứa tuổi này sẽ nhận ra rằng mình có khả năng phát ra âm thanh. Chẳng mấy chốc bạn sẽ có một cỗ máy ậm ừ, ư tử trong nhà. Một số bé sẽ tạo ra những âm như ah – ah, ooh – ooh, khi được 2 tháng tuổi. Bé sẽ nói với bạn bằng đủ thứ âm thanh, sẽ cười với bạn, chờ phản ứng của bạn, rồi phản ứng với nụ cười của bạn bằng nụ cười của mình. Đôi chân tay của bé sẽ cử động, bàn tay xoè ra. Bé thậm chí bắt chước cả nét mặt của bạn.

Bạn nên làm gì?

Em bé sẽ rất thích nghe giọng nói của bạn, vì vậy hãy nói, nựng, hát và ru bé trong suốt những tháng đầu này. Đáp ứng nhiệt tình những âm thanh và nụ cười của bé. Nói cho bé biết bé đang nhìn gì và làm gì, cũng như những gì bạn đang làm. Đọc tên những đồ vật thân quen khi bạn mang đến cho bé. Đọc truyện cho bé nghe, thậm chí ở lứa tuổi này, nó cũng giúp cho sự phát triển của não. Bằng cách lắng nghe bạn, bé sẽ hiểu được tầm quan trọng của tiếng nói, trước khi bé có thể hiểu và lặp lại từng từ.

Hãy tận dụng chính cách nói chuyện của bé để giao tiếp với bé. Nếu bạn thấy bé phát ra âm nào, hãy lặp lại và chờ bé tạo ra âm khác. Bằng cách đó, bạn đang dạy cho bé những bài học giá trị về âm điệu, nhịp điệu, và cách thay phiên nhau khi nói chuyện với người khác. Bạn cũng gửi tới thông điệp rằng bé rất quan trọng để được lắng nghe. Đừng lơ đãng hoặc quay đi khi bé đang nói chuyện. Hãy cho bé thấy bạn rất hứng thú và bé có thể tin tưởng bạn.

Trẻ ở tuổi này thường phản ứng tốt nhất với giọng nữ, một thứ về truyền thống gắn liền với sự yên ấm và thức ăn. Đó là lý do vì sao hầu hết mọi người đều cao giọng hơn và biến đổi tiếng nói của mình khi trò chuyện với trẻ em. Điều đó là rất tốt. Việc nói chuyện theo cách của trẻ sẽ không ngăn cản quá trình phát triển tiếng nói. Hãy thoải mái kết hợp những từ ngữ người lớn với âm điệu của trẻ con. Đó là lúc bạn đang đặt nền móng cho những từ ngữ đầu tiên của trẻ.

Đôi khi bé sẽ không hứng thú nói chuyện hoặc phát ra âm thanh – bé cũng cần không gian riêng của mình. Nếu bé quay đi, nhắm mặt hoặc trở nên cau có, hãy để bé ở đó. Bé có thể cần thoát ra khỏi những kích động ở thế giới xung quanh.

Cũng có lúc bạn thấy mình đã đáp ứng mọi nhu cầu của bé, mà bé vẫn khóc. Đừng hoảng sợ – bé của bạn có thể quá kích động, bị đau bụng hoặc có quá nhiều năng lượng và cần được khóc cho thỏa thê. Rất bình thường nếu bé thường xuyên có giai đoạn quấy nhiễu vào mỗi tối, thường là trong khoảng đầu tối tới nửa đêm. Điều này có vẻ mệt mỏi, nhưng bạn cứ yên tâm, nó sẽ không kéo dài quá 3 tháng đầu. Bạn có thể làm nhiều thứ để dỗ dành bé. Nhiều bé thích được an ủi bằng hành động như đưa nôi, bế qua bế lại trong phòng, trong khi những bé khác lại phản ứng với âm thanh như nhạc nhẹ, tiếng kêu của máy hút bụi. Bạn cần mất một chút thời gian để tìm ra cách hiệu quả nhất an ủi bé trong giai đoạn căng thẳng này.

Hãy cùng xem sự phát triển của các bé yêu trong giai đoạn từ 1 đến 3 tháng tuổi nào!

Tháng thứ nhất

Con bạn biết làm gì ở tuổi này?
• Biết mở miệng, tìm kiếm núm vú, bú và nuốt
• Bỏ nắm tay vào miệng
• Khi tỉnh táo, bé sẽ nhìn vào mặt bạn và nghe bạn nói.
• Duỗi thẳng tay chân
• Biết nghiêng người
• Nắm lấy ngón tay bạn
• Bắt đầu giao tiếp với bạn bằng cách khóc khi đói, buồn chán hay không thoải mái.
• Ngủ suốt ngày, chỉ thức khoảng 2-3 tiếng để bú

Những thay đổi quan trọng:
• Khả năng nhìn của bé bắt đầu được kiểm soát tốt hơn vì các cơ mắt phát triển. Tuy vậy, các cơ mắt vẫn phát triển chưa hoàn chỉnh nên cử động mắt đôi khi không đồng bộ
• Tính cách cá nhân bắt đầu biểu hiện. Một bé có thể gây ồn ào và không kiên nhẫn trong khi đó, bé khác thì im lặng dễ chịu.
• Vào cuối tháng, nụ cười đầu tiên của bé có thể được thể hiện đáp lại sự âu yếm, chuyện trò, thủ thỉ của bạn. Bé bắt đầu là một thành viên của xã hội
• Những cử bú của bé đúng giờ giấc hơn những tuần đầu tiên.

Chơi để phát triển:
• Hãy tạo nhiều bộ mặt khi gần bé. Cố làm theo những tiếng động và bộ mặt bé làm.
• Hãy nói chuyện nhẹ nhành vào tai bé. Cho bé nghe nhạc
• Nâng bé lên vai bạn để bé có thể thấy xung quanh. Đỡ đầu khi ẵm bé
• Cho bé thấy những bức tranh và những mẫu hình đơn giản có màu sáng và có trang trí, cách mặt bé khoảng 20-30 cm
• Treo những vật quay nho nhỏ hay đồ chơi màu sáng ở nôi bé
• Ẵm bé lên, chăm sóc, hôn và vuốt ve bé. Nói chuyện với bé, gọi tên bé

Nuôi dưỡng bé:
• Cho bé bú sữa mẹ hay bú bình, bé bú khoảng 150ml sữa/kg mỗi ngày
• Hãy làm cho bé dễ chịu trước khi bú, thay tã cho bé và biết rằng bé đang thức và sẵn sàng để bú.
• Vỗ lưng cho bé ít nhất 1 lần khi cho bú, giữ bé trên vai và vuốt lưng cho bé.
• Cho bé uống vitamine bổ sung nếu bác sĩ có chỉ định.

Nếu bạn nuôi con bằng sữa mẹ:
• Cho bé bú sữa ngay sau khi sinh để cung cấp cho bé những lợi ích dồi dào của sữa non
• Bạn hãy ăn một chế độ thích hợp có chứa nhiều năng lượng và uống nhiều nước để đảm bảo cung cấp 1 lượng thích hợp để có sữa đủ cho bé
• Vẫn tiếp tục dùng những loại vitamin và sữa dành cho bà mẹ nuôi con bú bạn dùng trước đây.

Chăm sóc bé:
• Thay tã cho bé thường xuyên. Bé ở tuổi này thường đi tiêu khoàng 2-4 lần mỗi ngày, thường ngay sau khi bú xong, bé bú bình có thể đi tiêu 1 ngày 1 lần hay vài ngày 1 lần. Điều quan trọng là bạn phải xem phân bé có tốt hay không.
• Cắt móng tay cho bé để bé không tự cào xước mình.
• Bảo đảm rằng bé được đặt trên 1 cái ghế an toàn theo quy định nếu như bạn chở bé đi xe hơi
• Khi bé khóc bạn hãy ẵm bé lên và nói nhẹ nhàng với bé hay vuốt ve đầu, lưng, tay chân bé.
• Mang bé bằng một cái địu vải phía trước nếu bạn có thể. Sự tiếp xúc và sự ấm áp giúp trẻ có cảm giác an toàn, che chở và sự di chuyển cũng giúp bé phát triển tốt cảm giác cân bằng.
• Hãy chọn cho bé một bác sĩ, một người mà bạn có thể tin cậy và giao tiếp được. Bạn nên biết những thông tin về bác sĩ để làm sao có thể đưa bé đến gặp bác sĩ sớm nhất trong trường hợp khẩn cấp. Nên nhớ rằng bạn cần đưa bé đi kiểm tra 1 tháng sau khi sinh.
• Nếu bạn đã có bé lớn, cố gắng dành thời gian cho bé, bé sẽ ít ganh tị với em và tự tin hơn kh ibé cảm thấy rằng mình cần ngồi gần và chăm sóc bé.
• Luôn để sẵn những số điện thoại khần cấp cạnh điện thoại: cảnh sát, phòng chữa cháy, bác sĩ, cứu thương,…

Tháng thứ hai

Con bạn biết làm gì ở tuổi này?

• Nhận biết những gương mặt và giọng nói khác nhau. Cho thấy đáp ứng của bé khi bé thích 1 món đồ chơi nào đó.
• Theo dõi những cử động bên ngoài. Thích thú khi nhìn những màu sáng, vật thể 3 chiều.
• Mở tay ra thường hơn, nhiều hơn là cứ nắm tròn tay lại.
• Thích thú các đồ chơi. Có thể im lặng khi làm việc này.
• Giữ các vật vài giây trước khi buông xuống.
• Xác định sở thích tư thế ngủ của mình.

Những thay đổi quan trọng:

• Bé bắt đầu thể hiện nhiều loại cảm xúc hơn bao gồm: hài lòng, mong đợi và không hài lòng.
• Bây giờ, bé bắt đầu biết đến sự dỗ dành của những giọng nói thân quen và việc ẵm bồng.
• Thời gian bú và ngủ cũng đều đặn hơn. Ở tháng này, bé có thể bắt đầu ngủ cả đêm nhưng có vài bé vẫn thức dậy để đòi bú.
• Cử động của bé đã đều đặn hơn do hệ thần kinh đã phát triển mặc dùn bé cử động vẫn chưa thật đồng bộ. Sự điều khiển đầu của bé được cải thiện hơn.
• Cảm giác của bé cải thiện tốt hơn, ví dụ như bé sẽ nhìn tới hướng có tiếng động hấp dẫn hoặc bắt đầu bú khi thấy bình sữa.

Chơi để phát triển:

• Khi bạn muốn bé chú ý, hãy nói chuyện nhẹ hành với bé bằng giọng cao và nhìn thẳng vào bé. Khi bạn muốn bé yên lặng, hãy nói với bé bằng 1 giọng trầm hơn. Hãy nói chuyện thường xuyên với bé.
• Lắc nhẹ cái lục lạc gần đầu bé. Đu đưa 1 đồ chơi sáng màu trước mặt bé khoảng 10cm. Nói với bé bạn đang làm gì.
• Kêu tên bé nhẹ nhàng bên tai. Thì thầm với bé đến khi bé di chuyển mắt hay cố gắng quay đầu để nhìn thấy bạn. làm như vậy ở tai bên kia của bé.
• Nếu thời tiết cho phép, hãy đưa bé ra ngoài mỗi ngày. Bây giờ là thời gian tốt nhất để thiết lập 1 cuộc đi dạo hàng ngày.
• Hãy ôm chặt bé, nói chuyện, vuốt ve và yêu thương bé.

Nuôi dưỡng bé:

• Hãy cho bé bú sữa mẹ hoặc bú sữa bình trong những trường hợp cần thiết, không nên cho bé bú sữa bò.
• Cho bé bú khoảng 5 lần mỗi ngày, bé bú được khoảng 150ml/kg cân nặng mỗi ngày.
• Không bỏ bột ngũ cốc loãng hay thức ăn nấu nhuyễn vào sữa trong thời gian này. Bé còn rất nhỏ để có thể tiêu hoá được những thức ăn không phải là sữa.
Nếu bạn nuôi con bằng sữa mẹ
• Cho bé bú cả 2 vú mỗi khi cho bú để kích thích sự tạo sữa và nhớ cho bé bú hết 1 bên rồi mới đến bên kia.
• Không nên ăn kiêng trong thời gian cho bý, giảm bớt năng lượng hấp thu vào sẽ ảnh hưởng đến việc cung cấp sữa.
• Nếu bác sĩ kê đơn thuốc cho bẹn, hãy nhắc với bác sĩ rằng bạn đang cho con bú và hãy tư vấn với bác sĩ của con bạn trước khi bạn uống bất cứ loại thuốc không cần kê toa nào.
• Vẫn tiếp tục dùng những loại vitamine và sữa dành cho bà mẹ có thai và nuôi con bú bạn dùng trước đây.

Chăm sóc bé:

• Tránh cho con bạn khỏi bị té ngã trong thời gian này. Đừng để bé trên bàn hoặc những nơi không kiểm soát được. Đừng để ghế của bé gần những nơi mà bé có thể kéo lấy và làm ngã.
• Tránh cho bé bị rôm sẩy vì tã bằng cách lau rửa bé mỗi khi thay tã và bảo vệ làn da nhạy cảm của bé bằng một lớp mỏng phấn em bé.
• Khi tắm cho bé, hãy lót trong chậu tắm 1 khăn tắm để tránh trướng hợp bé bị trượt trong chậu. Giữ chắc bé, lau tai, mắt và mũi bé nhẹ nhàng bằng khăn mềm, không dùng khăn cứng để lau cho bé
• Đưa bé đi tiêm ngừa và kiểm tra sức khỏe

Tháng thứ ba

Con bạn biết làm gì ở tuổi này?

• Giao tiếp với thế giới bên ngoài nhiều hơn qua những tiếng thầm thì, gù gù và biểu thị qua nét mặt. Khóc ít hơn.
• Đáp ứng với nhiều loại kích thích khác nhau. Thích những vật thể có nhiều màu sắc và kiểu dáng. Thích chơi với những đồ chơi như cái lục lạc, trái banh mềm, đồ chơi để bé ôm ấp,…
• Cố vươn tới một vài đồ vật, túm lấy và nắm giữ chúng trong vài giây.
• Nhìn theo những vật di chuyển chậm, đặc biệt là những vật di chuyển ngang từ bên này sang bên kia. Quay đầu để giữ cho vật nằm trong tầm mắt.
• Nghiêng người khi được nằm sấp và cố nâng đầu lên

Những thay đổi quan trọng:
• Bé đang cố gắng kiểm soát nhiều hơn đầu và thân. Những chuyển động ít loạng choạng hơn.
• Hệ thần kinh của bé đang trưởng thành rất nhanh. Bé có thể phối hợp giữa nhìn, nắm giữ và bú, điều này có nghĩa là bé cố đưa hết mọi thứ vào miệng bé.
• Bé bắt đầu thích thú với đôi bàn tay và những ngón tay của mình và ngắm nhìn chúng thật nhiều. Bé bắt đầu để tay vươn tới những vật thể hấp dẫn.
• Khả năng về thị giác của bé đã phát triển gần như hoàn chỉnh. Bé có thể nhìn từng chi tiết của các vật thể.
• Giờ giấc ăn, ngủ và tỉnh táo vui chơi của bé ngày càng đều đặn hơn.

Chơi để phát triển:
• Khi nói chuyện với bé, bạn hãy nhìn trực tiếp vào mắt bé. Khuôn mặt bạn khi nhìn thẳng sẽ có ý nghĩa với bé nhiều hơn là nhìn nghiêng.
• Cho bé xem nhiều vật thể khác nhau. Để gần bé những vật thể có màu sáng và hấp dẫn để nhìn, nghe hay sờ nhưng phải lớn để bé không bỏ chúng vào miệng. Khuyến khích bé vươn tới vật thể đó hay chạm tới chúng.
• Đưa cho bé 1 cái lục lạc nhỏ và chỉ cho bé cách lắc nó như thế nào để gây ra âm thanh.
• Khi có thể, bạn bế bé lên 1 cách an toàn trong lòng để bé có thể tiếp xúc, nhìn thấy quang cảnh xung quanh.
• Mỗi khi bạn hài lòng hay thích thú với những gì bé làm hãy khen bé và gọi tên bé.
• Đu đưa bé và hát cho bé nghe. Hãy cho bé thật nhiều quan tâm và yêu thương.
Nuôi dưỡng bé:
• Hãy nuôi bé bằng sữa mẹ hoặc sữa bột thích hợp để cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cho bé. Không được cho bé uống sữa bò.
• Nếu bạn nuôi bé bằng sữa bình, nên ẵm bé trong lúc cho bé bú. Đừng bao giờ dựng ngược chai sữa lên.
• Trừ phi bác sĩ yêu cầu, bạn không nên cho bé ăn dặm vào tuổi này.

Nếu bạn nuôi con bằng sữa mẹ:
• Bạn hãy học cách vắt lấy sữa bình thường hay dùng 1 cái bơm hút
• Trong những trường hợp không cho bé bú đưôc hãy cho bé bú sữa mẹ đã được lấy ra, sữa này chỉ được để trong tủ lạnh 24 giờ mà thôi.
• Bạn cần ăn, ngủ đầy đủ và uống đủ nước.
• Vẫn tiếp tục dùng những loại vitamine và sữa dành cho bà mẹ có thai và nuôi con bú bạn dùng trước đây.

Chăm sóc bé:
• Để những vật kích thước nhỏ cách xa bé. Đừng cho bé giữ những vật bé có thể nuốt và bị ngạt.
• Nếu bé ngủ trong nôi, hãy cho bé 1 cái nôi rộng. Bé cần nhiều khoảng trống cho những hoạt động của mình. Hãy để ý rằng khoảng cách giữa 2 chấn song nôi không rộng hơn 6cm và cao ít nhất 70cm tính từ tấm nệm trở lên.
• Khi bế bé ra ngoài, hãy mặc đồ cho bé theo như bạn cảm thấy thích hợp, đừng quấn bé trong 3 tấm chăn khi bạn chỉ mặc 1 áo.
• Ngay cả khi bạn không đi ra ngoài nhiều, bạn cũng cần tìm kiếm trước 1 ngưởi giữ trẻ cho thời gian bạn đi làm sắp tới. Bạn cũng nên mời họ đến gặp bé trước để tạo mối quan hệ.

Bình luận

Họ tên:
Mobile:
Email:
Nội dung: